Bakan Dönmez: Bor Karbür Tesisimizi Yıl Sonu Devreye Alacağız

Bakan Dönmez, İstanbul'da düzenlenen Uluslararası Bor Sempozyumu'na (BORON 2022) çevrim içi katıldı. Burada konuşan Dönmez, bor cevheriyle ilgili bugüne kadar pek çok şey yazıldığını ve bunların çoğunun bilimsel tartışmaların çok uzağında olduğunu belirterek, "Bor, daha çok komplo teorilerine ve şehir efsanelerine konu oldu. Bor teknik olarak hakkında çok az şey bilinen fakat üzerinde çok fazla yorum yapılan konuların başında geliyor. Özellikle sosyal medyada bazen iyi niyetli, bazen art niyetli pek çok yorumla karşılaşıyoruz. O nedenle bugün burada bor cevherini bilimsel düzeyde ele almak, bu alanda yayın yapan, bilimsel çalışmalar yürüten kıymetli hocalarımızın perspektifleri ve sektör temsilcilerimizin bilgi ve tecrübeleriyle boru yeniden değerlendirmek, konunun kamuoyunda da en doğru şekilde anlaşılmasını sağlayacaktır" dedi.

'YENİ DÖNÜŞÜM, TEKNOLOJİ TEMELLİ DÖNÜŞÜM OLACAK'

Türkiye'nin ilk dönem enerji dönüşümünü tamamladığını ve enerji altyapısının yenilendiğini kaydeden Dönmez, "Şimdi ikinci dönemi hep birlikte deneyimliyoruz. Artık yeşil kalkınma hedeflerimiz çerçevesinde temiz enerji kaynaklarının üretim ve teknoloji noktasındaki hakimiyetimizi artırıyoruz. Bir sonraki aşamaya da yine buradan, bugünkü yaptıklarımızı temel alarak ilerleyeceğiz. Türkiye'nin bir sonraki enerji dönüşümü başka bir kaynağa geçiş değil; yeni teknolojilere geçiş olacak. Nedir, bu yeni teknolojiler? Hidroelektrik, güneş ve rüzgar enerjisi başta olmak üzere yenilenebilir teknolojiler, nükleer enerji, açık deniz sondaj kabiliyetleri, yerli lityum ve depolama teknolojileri. Çünkü yeni dönüşüm artık teknoloji temelli bir dönüşüm olacak. Teknolojinin merkezde olduğu, teknolojik özgünlüğün ekonomik özgürlüğe yol vereceği bir sistem meydana gelecek" diye konuştu.

'BU YIL DEVREYE ALACAĞIZ'

Enerji teknolojilerinde Türkiye'ye özgü bir hikaye yazmak istediklerini söyleyen Bakan Dönmez, "Bor cevheri de bizleri bu anlamda farklılaştıracak, bu yarışta bizleri öne çıkaracak unsurların başında geliyor. Metalürji, nanoteknolojiler, otomotiv, enerji, elektronik ve iletişim, uzay ve hava araçları, nükleer uygulamalar, askeri araçlar ve yakıtlar gibi ileri teknoloji ürün kullanan her sektörde borun kullanımını daha da artırmak ve yaygınlaştırmak istiyoruz. Biliyorsunuz; bor üretim ve ihracatında dünya lideriyiz. Ancak bizim asıl istediğimiz katma değerli bor ürünlerinde dünyanın sayılı ülkelerinden biri olmak. Bu yönde adımlarımızı attık. Öncelikle yol haritamızı belirledik. 2018 yılında yeni bor stratejimizi de ilan ettik. Stratejimizin özünü 'geleneksel bor ürünlerinden ileri teknolojide kullanılan bor üretimine geçiş' olarak belirledik. Strateji belgemizi açıkladıktan sonra ileri teknoloji bor ürünleri için bor karbür, lityum ve ferrobor tesislerimizin temellerini attık. Bor karbür tesisimizi, inşallah bu yılın sonunda devreye alacağız. Böylece savunma sanayi başta olmak üzere aşınmaya dayanıklı makine parçalarının üretiminde cam, seramik ve nükleer uygulamalarda yerli bor karbür kullanılacak" dedi. 

'LİTYUM İHTİYACINI YERLİ ÜRETİMLE KARŞILAYACAĞIZ'

Bu yıl içinde ayrıca biri Eskişehir Kırka'da biri Bandırma'da olmak üzere 700 ton kapasiteli iki yeni lityum tesisinin temelini atacaklarını duyuran Bakan Dönmez, şöyle konuştu: 

"Böylece yıllık lityum ihtiyacımızın yarısından fazlasını artık yerli üretimle karşılayacağız. Öte yandan ferrobor tesisimizin temeli için de yaklaşık 20 gün önce Bandırma'daydık. Ferrobor özellikle çelik, neodiyum mıknatıs, transformatör çekirdekleri, otomobillerin çelik aksamları, metal enjeksiyon dökümleri, tıp elektroniği ve ev elektronik eşyaları gibi teknolojik ürünlerin kritik bileşeni. Bandırma'da kuracağımız tesisimizle inşallah yıllık 800 tonluk ferrobor üretimi yapacağız. Önümüzdeki yılın sonlarına doğru da tesisimizi inşallah devreye alacağız. Borda başlattığımız inovasyon ve ileri teknoloji odaklı bu süreci besleyecek en önemli husus; hiç kuşkusuz bu alanda yapılan akademik yayınlar ve üniversitelerimizin, araştırma merkezlerimizin, özel sektörümüzün ve kamunun Ar-Ge ve inovasyon faaliyetleridir. Türkiye, bugün teknoloji üretiminde ciddi bir ivme yakaladı. Bu ivmenin devam etmesi tabiricaizse bu ırmağın güçlü bir şekilde akması için yeni kaynaklarla beslenmesi gerekiyor. Ar-Ge ve inovasyon faaliyetlerinin organize, birbirine entegre ve kümülatif olması gerekiyor." 

'YERLİ HİDROJEN SANAYİSİ OLUŞTURMAK İSTİYORUZ'

​Kamu tarafında bor ile ilgili çalışmaları yürütmesi ve bu alanda bir ekosistem kurması amacıyla hükümet tarafından 2003 yılında BOREN'in kurulduğunu hatırlatan Bakan Dönmez, "Öte yandan BOREN, TÜBİTAK ve Gen Otomobil iş birliğiyle yakıt pili araç projesi kapsamındaki tüm tasarım, üretim ve entegrasyon çalışmaları başarıyla tamamlandı. Projede yakıt olarak hidrojen kullanıldı. Elektrikli araçlara göre, menzili artırılmış yeni nesil bir araç konsepti yerli olarak geliştirildi. Biliyorsunuz; hidrojenin yakıt olarak kullanımını ana hedeflerimizden biri olarak belirlemiştik. Özellikle temiz yakıtlarla taşıma olanaklarının artırılması için hidrojen önemli bir husus. Yerli kömürden hidrojen üretimi bu konuda ilerleme sağlayabileceğimiz alanlardan biri. Şimdilik bu konudaki maliyetler yüksek ama bu alandaki teknoloji geliştikçe zaman içerisinde daha erişilebilir bir maliyet noktasına ulaşacağız. Bu konuda özellikle yerli bir hidrojen ekosistemi ve yerli bir hidrojen sanayisi oluşturmak istiyoruz. Akademi, araştırma merkezleri, özel sektör ve kamu bu konuda güçlü bir sinerji yakalayarak, Türkiye'yi bu alanda öncü teknolojiler geliştiren bir ülke konumuna yükseltebileceğimize inanıyorum" diye konuştu.